2024 yılı, kripto ve blok zincir girişimlerine yapılan yatırımların arttığı bir yıl oldu. Venture Capital (VC) şirketleri, 2024’te toplam 13,7 milyar dolar yatırım gerçekleştirerek 2023’teki 10,7 milyar dolarlık seviyeye kıyasla %28’lik bir artış kaydetti. Lâkin bu rakamlar hala 2021 ve 2022 yıllarındaki zirve seviyelerinin hala oldukça gerisinde. The Block Pro’nun verilerine göre 2021’de 29 milyar dolar, 2022’de ise 33,3 milyar dolar yatırım yapılmıştı.
Dragonfly’ın ortağı Rob Hadick, bu artışı olumlu ancak beklentilerin altında bulduğunu belirtti. Hadick, yatırımcıların fon toplama süreçlerindeki belirsizlikler nedeni ile mevcut fonlarını temkinli bir şekilde kullandığını ifade etti. Galaxy Ventures’ın ortağı Will Nuelle de piyasanın toparlanmasına rağmen yatırımların henüz tam anlamı ile hızlanmadığını söyledi.
Piyasayı hareketlendiren unsurlar
2024’teki yatırım artışı; yükselen kripto fiyatları, regülasyon süreçlerindeki iyimserlik, kurumsal benimseme ve kripto ile yapay zekanın entegrasyonu ile destekledi. Pantera Capital’in ortağı Lauren Stephanian, piyasa koşullarının iyileşmesi ile daha fazla girişimcinin sektöre adım attığını ifade etti. Binance Labs yatırım direktörü Alex Odagiu ise Bitcoin spot ETF’lerinin onaylanmasının kriptoyu bir varlık sınıfı olarak daha da meşrulaştırdığını belirtti. Ayrıca Donald Trump yönetimindeki kripto dostu ABD hükümetinin 2025’teki etkisinin yatırımların ivmesini koruyacağına dair beklentiler bulunuyor.
Erken aşama yatırımlar rekor kırdı
2024’te erken aşama yatırımlar dikkat çekti. Özellikle pre-seed anlaşmaları %68 artış ile 1180 anlaşmayı geçerek rekor seviyeye ulaştı. Seed aşamasında ise toplamda 3,4 milyar dolar yatırım yapıldı ve 2021’deki 3,8 milyar dolara oldukça yaklaşıldı. Series A yatırımları da %46 artarak 2,8 milyar dolara ulaştı. Öte yandan, orta ve geç aşama yatırımlar düşüş gösterdi ve bu durum birleşme ve satın alma (M&A) faaliyetlerine zemin hazırladı.
Sektörel dağılımda altyapı lider konumda
Kripto yatırımlarında altyapı projeleri 2024’te ön plana çıktı. Toplamda 5,5 milyar dolarlık yatırım, 610’dan fazla anlaşma ile gerçekleşti. Altyapıya yapılan bu yatırımlar blok zincir ağlarının hız, maliyet ve ölçeklenebilirlik konularında gelişimini hedefliyordu. Özellikle Bitcoin ve diğer blok zincirler için Layer-2 çözümleri büyük ilgi gördü. Veri paylaşımı ve staking protokolleri de yatırımcıların radarındaydı.
NFT ve oyun projeleri 2,5 milyar dolar yatırım aldı ancak zincir-üstü verileri, NFT pazar yerlerindeki aktivitenin de düştüğünü gösteriyor. Bu kategori 2022’deki 936 anlaşmaya kıyasla daha olgun bir hale gelmiş durumda. Öte yandan kurumsal blok zincir uygulamaları yatırımcıların ilgisini kaybetti ve, %69 düşüşle yalnızca 164 milyon dolar yatırım çekebildi.
Web3 projeleri; SocialFi, kripto-YZ ve merkeziyetsiz fiziksel altyapı ağları (DePIN) gibi yeni alanlar ile daha da yerini sağlamlaştırdı. Özellikle DePIN, 260 anlaşma ve yaklaşık 1 milyar dolar yatırım ile hızlı bir büyüme yakaladı. DeFi ise 530’dan fazla anlaşma ile %85 büyüme kaydetti. Buradaki büyümeyi özellikle Bitcoin tabanlı DeFi çözümleri, stablecoinler ve çapraz zincir likidite hizmetleri bu alandaki büyümeyi destekledi.
2025 için beklentiler
Önde gelen kripto VC’ler, 2025 yılı için temkinli bir iyimserlik sergiliyor. 2021-2022 dönemindeki zirve seviyelere dönüş beklenmese de ürün-pazar uyumunu yakalayan ve kullanıcı tabanı oluşturan projelerin sermaye çekme açısından avantajlı olacağı ifade ediliyor.
