Ethereum ekosisteminde heyecan verici gelişmeler hız kesmeden devam ediyor. Core geliştiriciler, Ethereum protokolünün bir sonraki büyük hard fork’u olan Fusaka için Kasım ayını hedef gösterdi. Bu güncelleme, Ethereum ağı üzerinde daha verimli, güvenli ve ölçeklenebilir bir yapı kurmayı amaçlıyor. Geliştiriciler aynı zamanda Fusaka’dan sonraki büyük güncelleme olan Glamsterdam için de hazırlıklarını sürdürüyor. Bu ikinci güncellemede yer alacak özelliklerin 1 Ağustos’ta yapılacak AllCoreDevs – Execution toplantısında açıklanması bekleniyor.
Fusaka ile gelen değişiklikler
Fusaka, Ethereum’un Nisan ayında gerçekleşen Pectra hard fork’undan yaklaşık altı ay sonra gerçekleşecek. Pectra güncellemesi ile birlikte hesap soyutlaması (account abstraction), doğrulayıcı stake limitlerinde artış ve katman-2 ağlarındaki verimliliği artıran iyileştirmeler devreye alınmıştı. Fusaka ise bu gelişmelerin üstüne daha sağlam bir ağ mimarisi inşa etmeyi hedefliyor.
Fusaka hard fork’unda toplam 11 Ethereum İyileştirme Önerisi (EIP) devreye alınacak. Bunlardan biri olan EIP-7825, ağı kötü niyetli saldırılara karşı daha dirençli hale getirmenin yanı sıra, genel ölçeklenebilirlikte de önemli bir artış vadediyor.
Ayrıca, geliştiriciler Ethereum’un işlem kapasitesini artırmak amacıyla gaz limitinin 150 milyona çıkarılmasını teklif etti. Bu sayede daha fazla işlem bloğa sığdırılarak ağ yoğunluğu azaltılabilecek. Öte yandan süreci hızlandırmak adına EIP-7907 tasarısından vazgeçildi. Bu teklif, akıllı sözleşme kod boyutunu iki katına çıkarmayı ve gaz ölçümlemesini getirmeyi öngörüyordu.
EVM Object Format (EOF) güncellemesi ise daha önce tartışmalara yol açtığı için bu hard fork’a dahil edilmeyecek. Ethereum geliştiricisi Tim Beiko, Nisan ayında yaptığı açıklamada EOF’un daha ileri bir tarihte değerlendirileceğini belirtmişti.
Testnet süreci ve zaman çizelgesi
Fusaka’nın bir sonraki geliştirici ağı (devnet), bu hafta Çarşamba günü yayına alınacak. Eylül ve Ekim aylarında iki farklı genel testnetin devreye girmesiyle, sistemin ana ağa uyumu denenecek. Eğer her şey planlandığı gibi giderse Fusaka hard fork’unun Kasım ayı başlarında Ethereum ana ağında aktif edilmesi bekleniyor.
Ethereum protokol destek üyesi Nixo, test sürecinin çok sıkı bir takvime sıkıştırıldığını ve Kasım ayındaki Devconnect konferansına yetişmenin zor olabileceğini dile getirdi. “Devconnect’e yetişmek istiyorsak takvimimizin sıkı olması gerekiyor.” diyen Nixo, istemci sürümlerinin önümüzdeki 1,5 ay içinde hazırlanması gerektiğini vurguladı. Devconnect, 17–22 Kasım tarihleri arasında Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te düzenlenecek.
Sıradaki durağın adı: Glamsterdam
Fusaka henüz test aşamasındayken, geliştiriciler bir sonraki büyük güncelleme olan Glamsterdam için de hazırlıklarını sürdürüyor. 1 Ağustos’ta yapılacak AllCoreDevs toplantısında bu güncellemede yer alacak özelliklerin netleşmesi bekleniyor. Glamsterdam’ın 2026 yılında aktif edilmesi planlanıyor.
Glamsterdam güncellemesine dahil edilmesi önerilen önemli değişikliklerden biri, blok süresinin 12 saniyeden 6 saniyeye düşürülmesi. Ethereum geliştiricisi Barnabé Monnot, bu değişikliğin özellikle DeFi uygulamalarında kullanıcı deneyimini iyileştireceğini ve işlemlerin daha hızlı onaylanmasını sağlayacağını söyledi.
Ayrıca, ağın gaz limiti konusunda da tartışmalar devam ediyor. Ethereum doğrulayıcılarının büyük çoğunluğu mevcut limitin 45 milyona çıkarılmasını destekliyor. Ethereum’un Kurucu Ortağı Vitalik Buterin, X üzerinden yaptığı paylaşımda oyların neredeyse %50’sinin bu artıştan yana olduğunu açıkladı.
