Gana Merkez Bankası (BoG), kripto paralar için kapsamlı bir düzenleme yasasını yıl bitmeden yürürlüğe koymayı hedefliyor. Batı Afrika ülkesi, Kenya’nın sektöre yönelik kendi düzenleme yasasını onaylamasından yalnızca bir hafta sonra tasarıyı parlamentoya sunmaya hazırlanıyor.
Merkez Bankası Başkanı Johnson Asiama, dün Washington’da gerçekleştirilen IMF toplantılarında son dört ayda “düzenleyici çerçevenin oluşturulması ve yasa metninin hazırlanması için yoğun bir çalışma yürüttüklerini” açıkladı. Asiama, “Yasa tasarısı şu anda parlamentoya gidiyor. Aralık ayı bitmeden Gana’da kripto paraları düzenleme altına alabileceğimizi umuyorum” dedi.
Gana’nın bu adımı, Kenya’nın 7 Ekim’de kabul ettiği Sanal Varlık Hizmet Sağlayıcıları (VASP) yasasının ardından geldi. Kenya’da yürürlüğe giren yasa, borsalar, aracı kurumlar, cüzdan hizmetleri ve token ihraççıları için lisanslama, tüketici koruması ve genel düzenleme ilkelerini belirlemişti.
BoG, daha önce kripto düzenlemeleri için Eylül 2024’ü hedef olarak belirlemiş, ağustos ayında yayımladığı taslak yönergelerle kamuoyunun görüşünü almıştı.
Asiama, yasal çerçevenin sadece ilk adım olduğunu vurgulayarak, “En kritik unsur, kripto para hareketlerini izleyebilme kabiliyetimiz olacak” ifadelerini kullandı. “Bu nedenle uzman kadrolar yetiştiriyor, yeni birimler kuruyoruz. Artık bu alanı göz ardı etmemiz mümkün değil. Denetleyebileceğimiz bir sistem kurmak için ciddi bir çaba içindeyiz.”
Gana Merkez Bankası geçmişte kripto paralara karşı ihtiyatlı bir yaklaşım sergileyerek, bu varlıkların yasal para olmadığını ve vatandaşların yalnızca merkez bankası destekli para birimlerini kullanması gerektiğini vurgulamıştı. Ancak buna rağmen, veri ve istatistik platformu Demandsage’e göre ülkede yaklaşık 3 milyon kişi yani Gana nüfusunun yaklaşık yüzde 8,9’u, bir şekilde kripto para kullanıyor.
Asiama, bu artan benimsenmenin artık düzenlemeyi zorunlu hale getirdiğini belirterek, “Kullanım bu seviyedeyken sektörü kendi haline bırakamayız. Politika yapıcılar olarak sistemi kötüye kullanımlara karşı koruma altına almak zorundayız” dedi. BoG, bu doğrultuda şirketlerin kripto para çözümlerini test edebildiği bir dijital sandbox ortamı da işletiyor.
Stanbic Bank Ghana’nın finansal danışmanlık ve sermaye piyasaları kıdemli yöneticisi Isaac Simpson, temmuz ayında yaptığı açıklamada dijital dönüşümün geri döndürülemez olduğunu vurgulayarak, “Dijital tren artık istasyondan ayrıldı. Gana, düzenleme konusunda ilerleme kaydetmezse bu dönüşümün dışında kalacak” ifadelerini kullandı. Simpson, “Nijerya, Kenya, Güney Afrika ve Ruanda, dijital merkez bankası paralarını test ediyor, düzenlenmiş kripto borsalarını açıyor, dijital varlık lisansları dağıtıyor ve küresel sermayeyi çekiyor. Gana’nın önünde iki seçenek var: liderlik etmek ya da geride kalmak” dedi. “Eylemsizlik de bir tercihtir” diyen Simpson, “Bu tercihin bize maliyeti büyük oluyor. Vergi gelirinde kayıplar, yasa dışı sermaye akışları, inovasyonun yavaşlaması ve devlet denetimi dışında büyüyen genç bir dijital ekonomi.” ifadeleriyle sözlerini tamamladı.
