Türkiye, kara para aklama ve finansal suçlarla mücadele kapsamında yeni bir yasa hazırlığına başladı. Söz konusu düzenleme ile Mali Suçları Araştırma Kurulu’na (MASAK), kripto para hesaplarını dondurma ve gerektiğinde kapatma yetkisi verilmesi planlanıyor. Taslak düzenleme yalnızca kripto hesaplarını değil, banka hesapları, elektronik para kurumları ve ödeme sistemlerini de kapsayacak şekilde Masak’ın yetki alanını genişletecek.
FATF standartları ile uyum
Tasarı, uluslararası mali suçlarla mücadelede standart belirleyen Mali Eylem Görev Gücü’nün (FATF) tavsiyeleriyle uyumlu olacak. Bu kapsamda MASAK, yasa çıkması halinde şüpheli hesaplara işlem limiti koyabilecek, kara listeye alınmış cüzdan adreslerini engelleyebilecek ve yasa dışı faaliyetlerde kullanılan hesapları doğrudan dondurabilecek. Özellikle son dönemde artış gösteren “kiralık hesaplar” hedef alınacak. Bu hesaplar, yasa dışı bahis ya da finansal dolandırıcılık gibi alanlarda suçlular tarafından bireylere ödeme yapılarak kullanılıyor.
Kripto düzenlemeleri sıkılaşıyor
Türkiye’de kripto para işlemleri ve yatırımı yasal durumda ve elde edilen kazançlar vergilendirilmiş değil. Bununla birlikte hükümet, sektöre yönelik gözetim ve kontrol mekanizmalarını giderek sıkılaştırıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın hazırladığı yeni düzenlemelerle birlikte borsalardan kullanıcıların işlem amaçlarına ve fon kaynaklarına dair ayrıntılı bilgiler toplanması bekleniyor. Ayrıca stablecoin transferlerine limit getirilmesi de gündemde. Öte yandan Sermaye Piyasası Kurulu da Temmuz ayında PancakeSwap gibi yetkisiz dijital varlık platformlarına erişimi engelleyerek sıkılaştırılan regülasyonların bir diğer örneğini vermişti.
Yükselen kripto benimsenmesi ve liranın değer kaybı
Tüm bu regülasyon adımlarına rağmen Türkiye, dünya çapında kripto benimsenmesinde üst sıralarda yer almaya devam ediyor. Eylül ayında yayımlanan Chainalysis Küresel Kripto Benimseme Endeksi’ne göre Türkiye’de hem bireysel yatırımcılar hem de kurumsal oyuncular kriptoya giderek daha fazla ilgi gösteriyor. Bunun en büyük sebeplerinden biri Türk lirasındaki keskin değer kaybı. 2018’den bu yana yüksek enflasyon ve artan borçlanma maliyetleri gibi ekonomik nedenlerle birlikte lira sürekli değer kaybetti. Vatandaşlar ise değer koruma amacıyla özellikle dolara endeksli stablecoinlere ve Bitcoin’e yöneldi. Örneğin 2020’de 1 Bitcoin yaklaşık 100 bin lira ederken, bugün bu rakam 4,6 milyon lirayı aştı. Bu tablo hem Bitcoin’in uzun vadeli yükselişini hem de liranın dramatik değer kaybını ortaya koyuyor.
