Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS), kripto varlıklardan itibari para birimlerine geçişte yasa dışı yollarla elde edilmiş veya suç faaliyetleriyle bağlantılı kripto varlıklar fonların önlenmesi için yeni bir uyum sistemi önerdi. Kurumun çarşamba günü yayımladığı bültende kripto varlıkların geçmiş işlem kayıtlarına dayalı bir “uyum puanı” verilmesi ve bu puanın, varlığın banka sistemine girip giremeyeceğini belirlemede kullanılması önerildi.
BIS’e göre bu puan, kripto varlık birimlerinin yasa dışı faaliyetlerle bağlantı olasılığını ölçerek kara para aklamayı engellemeyi amaçlayacak. Banka, mevcut kara para aklama karşıtı (AML) yöntemlerin kripto bağlamında sınırlı etkili olduğunu blok zincirindeki halka açık işlem kayıtlarının ise uyum izleme açısından güçlü bir araç sunduğunu belirtti.
Stablecoinler suç amaçlı işlemlerde öne çıkıyor
BIS, 2022’den bu yana stablecoinlerin, yasa dışı işlemlerde Bitcoin’in yerini aldığını iddia etti. Chainalysis ve TRM Labs verilerine atıf yapan kurum, 2024 itibarıyla tüm yasa dışı kripto işlemlerinin yaklaşık yüzde 63’ünün stablecoinlerle yapıldığını aktardı.
Öneriye göre stablecoinlerde cüzdan adresleri, Bitcoin’de ise harcanmamış işlem çıktıları (UTXO) referans alınarak risk puanı belirlenecek. Belirli eşikler aşıldığında itibari para çıkışı reddedilebilecek. Off-ramp sağlayıcıları, bu sisteme uymakla yükümlü olacak ve yükümlülüğe uymayanlar para cezası gibi yaptırımlarla karşılaşabilecek.
Kullanıcılara da sorumluluk yüklenebilir
BIS, kullanıcıların da bu sistemde uyum yükümlülüğü taşıyabileceğini vurguladı. Kurum, fonların iyi niyetle alınmış olması savunmasının, uyum hizmetlerinin yaygın ve erişilebilir olduğu bir ortamda daha az geçerli olacağını belirtti. Ayrıca risk puanlarının tokenların blok zincir üzerindeki hareketleriyle birlikte taşınabileceği, böylece merkeziyetsiz işlemlerde dahi etkili olabileceği ifade edildi.
BIS’e göre bu sistem devreye girerse riskli stablecoinler indirimli fiyata işlem görebilir ve kullanıcı davranışları da bu yeni çerçeveye göre şekillenebilir.
