Ethereum ağı, sıfır bilgi ispatları (ZK-proofs) temelli yeni bir döneme hazırlanıyor. Ethereum Foundation (EF), ana katman olan layer-1 üzerinde zkEVM teknolojisinin önümüzdeki bir yıl içinde entegre edilmesini hedefleyen yol haritasını kamuoyuyla paylaştı. Bu hamle, Ethereum’un mimarisinde köklü bir değişikliğe işaret ediyor.
EF protokol destek ekibinden geliştirici Sophia Gold’un yayınladığı yazıya göre, geleneksel blok yürütme sistemi yerini ZK-ispatlarının doğrulandığı yeni bir yapıya bırakacak. Yani her validatörün tüm işlem bloklarını yeniden çalıştırmak yerine yalnızca kriptografik olarak üretilmiş ispatları kontrol etmesi yeterli olacak. Bu sayede doğrulama süreci hem hızlanacak hem de daha verimli hale gelecek.
Plan, çoklu zkVM’lerin ürettiği durumsuz ispat doğrulamasına dayanıyor. Birden fazla bağımsız doğrulayıcı bu yapı sayesinde farklı ispatları paralel olarak denetleyebilecek. Yapı aynı zamanda güvenliği artırırken ağın hızını düşürmeyecek.
EF’nin uzun vadeli hedefi, Ethereum’u dünyanın en büyük ZK uygulama platformuna dönüştürmek. Bunun için zkVM geliştirme ekiplerine çeşitli teknik hedefler belirlendi. Gerçek zamanlı ispat üretimi, düşük donanım maliyeti ve enerji verimliliği gibi kriterler bu hedeflerin başında geliyor. İspatların 10 saniyeden kısa sürede üretilmesi, 100.000 doların altında bir donanımda çalışması ve 10 kilovattan az enerji kullanması bekleniyor.
Bu sayede Ethereum ağı, merkeziyetsizlik ve sansür direncini güçlendirerek bireysel kullanıcıların da ağa katkı sunmasını sağlamayı amaçlıyor.
Geçiş süreci kademeli olacak şekilde planlandı. İlk etapta zk istemcileri mevcut doğrulayıcı sistemleriyle birlikte çalışacak. Ancak bu istemcilerin performans ve güvenilirliği kanıtlandıkça geleneksel yeniden yürütme mekanizmalarının yerini zorunlu ispat doğrulaması alacak.
